Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
środa, 22 stycznia 2025 16:44

Brodacze ze Sławatycz pożegnali stary rok. Unikalna tradycja na skalę Polski i świata

Sławatycze, to tu co roku wieś staje się sceną niezwykłego wydarzenia, które przyciąga uwagę zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów. Mowa o tradycji „brodaczy”, która kultywowana jest tutaj od ponad stu lat, a jej wyjątkowy charakter czyni ją jednym z najbardziej oryginalnych obrzędów ludowych w Polsce.
Brodacze ze Sławatycz pożegnali stary rok. Unikalna tradycja na skalę Polski i świata
fot. Jacek Dryglewski

Brodacze ze Sławatycz to piękny przykład, jak tradycja może łączyć ludzi i budować tożsamość lokalną. Przybywając do tej malowniczej miejscowości w okresie noworocznym, można poczuć magię dawnych obrzędów, zanurzyć się w atmosferze świątecznej wspólnoty i zrozumieć, jak wielką wartość mają tradycje, które przetrwały próbę czasu. To nie tylko widowisko, ale także lekcja historii i kultury, która inspiruje do pielęgnowania własnych korzeni.

Kim są brodacze?

Brodacze ze Sławatycz to mężczyźni – najczęściej młodzi, ale również starszych – którzy na kilka dni przed Nowym Rokiem zakładają charakterystyczne stroje. Głównym elementem ich przebrania są sztuczne brody wykonane z lnu lub konopi. Całość uzupełniają barwne kostiumy, futrzane czapy, kapelusze i tradycyjne buty. Ich zadaniem jest wędrowanie po miejscowości, odwiedzanie domów i ulic, śpiewanie kolęd oraz składanie noworocznych życzeń.  

fot. Jacek Dryglewski

Choć na pierwszy rzut oka przypominają inne polskie grupy kolędników, brodacze wyróżniają się specyficzną symboliką i lokalnym kolorytem, który ściśle związany jest z historią oraz kulturą pogranicza polsko-białoruskiego.  

Pochodzenie tradycji

Korzenie tradycji brodaczy nie są do końca jasne, co dodaje jej pewnej tajemniczości. Według jednej z historii, zwyczaj ten wywodzi się z dawnych obrzędów agrarnych, w których maski i brody miały odstraszać złe duchy oraz przynosić pomyślność na nowy rok. Inna teoria wiąże brodaczy z ludowymi obrzędami przejścia, symbolizującymi odrodzenie i początek nowego cyklu życia.  

W regionie Sławatycz, który przez wieki był tyglem kulturowym, tradycja ta przetrwała dzięki silnym więzom społecznym i przekazywaniu zwyczajów z pokolenia na pokolenie. Dziś jest to nie tylko forma rozrywki, ale także sposób na podtrzymywanie lokalnej tożsamości i budowanie więzi między mieszkańcami.  

Obecnie tradycja brodaczy zyskała rozgłos poza granicami regionu, a wydarzenie to stało się atrakcją turystyczną. Co roku, między 29 grudnia a 1 stycznia, na ulicach Sławatycz można spotkać grupy brodaczy, którzy z wielkim zaangażowaniem wykonują swoje role. Rytuał chodzenia po domach i składania życzeń nadal jest kultywowany, a mieszkańcy chętnie przyjmują brodaczy, obdarowując ich drobnymi upominkami lub datkami.  

Znaczenie kulturowe

Tradycja ta przyciąga również uwagę badaczy kultury oraz miłośników folkloru, którzy podkreślają jej unikalność na tle innych polskich zwyczajów noworocznych. Dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności i wsparciu samorządu, brodacze ze Sławatycz mają szansę przetrwać kolejne pokolenia, stając się nieodłącznym elementem dziedzictwa regionu.  

W 2021 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego obrzęd "Brodacze ze Sławatycz - zwyczaj pożegnania starego roku" został wpisany na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

fot. Jacek Dryglewski

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

POLUB NAS NA FACEBOOKU
OBSERWUJ NAS NA INSTAGRAMIE